Mooie foto of mooi of zeldzaam beestje?

Toen ik pas begon met macrofotografie wilde ik alles behalve vlinders fotograferen. Waarom geen vlinders? Nou, mijn gedachte was toen: Vlinders zijn van zichzelf al mooi en het wordt daarom dus altijd een mooie foto. Pas later kwam ik er achter dat dat helemaal niet per definitie zo is.
Maar al te vaak denken natuurfotografen dat de emoties die zij voelen op het moment van fotograferen automatisch in het beeld gevangen worden.
Zo maakte ik het eens bij een fotoclub mee dat een man kiekjes (ik kan er geen beter woord voor vinden) had gemaakt van steenbokken. Hij begon te vertellen hoeveel geduld en moeite het hem had gekost om, in het natuurpark Gran Paradiso in Italië, deze dieren voor de lens te krijgen. De dia’s die hij vervolgens liet zien waren niet echt de moeite waard maar het verhaal was wel spannend.
Toen ik jaren daarna zelf eens in Gran Paradiso was kwam ik erachter dat je vanaf de camping alleen maar langs een goed begaanbare wandelroute 1000 m omhoog hoeft te lopen om steenbokken te fotograferen. Ze zijn er zó tam dat je bij wijze van spreken met een 28 mm objectief nog portretten van ze kunt maken. Dat is natuurlijk een beetje overdreven maar ze zijn zonder schuiltent makkelijk te benaderen. Als je langzaam met ze meeloopt krijg je kansen genoeg om er mooie opnamen van te maken.
Het bovenstaande verhaal schrijf ik omdat het een valkuil is waar iedereen weleens in kan vallen. Het is me zelf natuurlijk ook overkomen.
Foto’s van een mooi of zeldzaam dier, foto’s genomen in een ver land na een dure vliegreis of foto’s waar je heel veel moeite voor gedaan hebt, zijn nooit alleen om die reden mooi. Er komt meer bij kijken.
Als je hier in Nederland geen goede foto van je eigen kat kunt maken dan is de kans zeer groot dat je in Ver-weg-istan ook geen mooie foto van een sneeuwluipaard kunt maken. Hoeveel moeite het ook kostte en hoe duur de gids, de tolk, het huren van een 4×4 auto en het regelen van de vergunningen ook waren.
Hoeveel vogelfotografen zijn er niet geweldig trots op hun foto van een ijsvogel?
Natuurlijk is dat een hele mooie vogel en er zijn soms ook heel mooie foto’s van. Maar waarom is een plaatje van een ijsvogel per definitie interessanter dan een goede foto van een huismus?
De redactie van Grasduinen belde mij ooit eens op om te vragen of ik toevallig een paar dia’s had van huismussen. Verbaasd vroeg ik waarom ze mij daarvoor belden, ze wisten immers dat ik geen vogelfotograaf ben. Het antwoord was dat ze een aantal vogelfotografen benaderd hadden maar die hadden alleen ijsvogels, blauwborsten, klapeksters, slechtvalken enz en niet zo iets alledaags als huismussen.
Ter illustratie van dit verhaal heb ik foto’s van twee mooie beestjes uitgekozen.
Van beiden eentje die als foto gewoon een registratie is en eentje waarvan ik vind dat hij een fotografische meerwaarde heeft.
De bovenste foto toont een bandheidelibel waarbij de uitgebleekte rietstengel bijzonder storend is. Mooie en redelijk zeldzame libel, slechte foto.
Met de tweede foto ben ik wel blij. De kleuren van de libel komen mooi terug in het bloemknopje van het perzikkruid en in de zachte achtergrondkleuren.
De derde foto is een registratie van een penseelkever. Er is niet echt veel mis met deze foto maar hij is ook niet bijster interessant.
Met de onderste foto ben ik wel weer blij. Er staan twee kevers op, dat suggereert actie en daarbij speelt de achtergrond hier een belangrijke rol. De knoppen van de braam omlijsten de kevers als het ware en het onscherpe ronde blad zorgt voor een rustige achtergrond.