Close up fotografie met de Sony RX10 M4

ZONDER VOORZETLENS
Close up fotografie, ook wel macrofotografie genoemd, is voor veel hobbyfotografen een geliefde bezigheid. Tot op zekere hoogte gaat dat prima met de RX10 zonder verdere hulpmiddelen. De Sony RX10 M4 kan in de uiterste groothoekstand extreem dichtbij scherpstellen. Tot zelfs minder dan 3 cm vanaf de voorkant van de lens met de zoom op 24 (8,8 mm). Dat is natuurlijk bijna uitsluitend te gebruiken voor onderwerpen die niet weglopen of -vliegen.
Ga je inzoomen naar de uiterste telestand dan is de dichtsbij mogelijke afstand 72 cm. Zoom op 600 (220 mm) Toch krijg je dan je onderwerp iets groter in beeld.
Klik op een van onderstaande foto’s voor een groot beeld en onderschrift.

Zoom op 24 (8,8 mm) Ondanks dat je zo dichtbij kunt komen komt het eigenlijke onderwerp, de dode vlieg, door de grote beeldhoek niet zo erg groot in beeld. In deze situatie is de breedte van het beeld dat je opneemt 91 mm. Omdat je zo dichtbij je onderwerp moet komen kun je met deze instelling niet zo makkelijk insecten fotograferen. Natuurlijk wel 's morgens vroeg als ze nog te koud zijn om weg te vliegen. Vaak vol met dauwdruppels.

Zoom op 600 (220 mm) Nu is de totale breedte van het beeld 72 mm. Met de grotere afstand tot je onderwerp is deze instelling prima geschikt om bijvoorbeeld vlinders, libellen en grote sprinkhanen te fotograferen.

MET VOORZETLENS
Met een voorzetlens, wordt ook wel close up lens genoemd, verschuif je de scherpstelafstand van de camera, het is alsof je hem een leesbril opzet. Je kunt niet meer veraf scherpstellen. De kleinere instelafstand blijft bij alle zoominstellingen tussen de 100 (37 mm) en 600 (220 mm) ongeveer hetzelfde.
Dus als je onderwerp nu te groot in beeld komt ga dan niet naar achter met je camera maar ga uitzoomen. Dat is even wennen!
Houdt er ook rekening mee dat hoe meer je iets vergroot hoe kleiner de scherptediepte wordt. Diafragmeren naar f/8 of zelfs f/11 zal dan uitkomst bieden.
Met de Canon voorzetlens 500D, (sterkte +2 dioptrie) kun je nu scherpstellen op een afstand op een onderwerp tussen de 50 tot 30 cm.
De NiSi 77mm voorzetlens heeft een sterkte van +3,5 dioptrie en er wordt geleverd met een verloopring naar 72mm. De Marumi-330 heeft een sterkte van 3,25 dioptrie. Bij deze beide close-up lenzen is de instelafstand van de camera beperkt tussen de 20 en 29 cm.
Klik op een van onderstaande foto’s voor een groot beeld en onderschrift.

Met de Canon 500D voorzetlens ingezoomd tot 600 (220 mm) krijg je op 30 cm afstand een beeld met een breedte van 31 mm, hiermee kun je prima de kleinere insecten fotograferen.

Met de Canon 500D voorzetlens en de zoom op 300 (110 mm) blijft de instelafstand ongeveer hetzelfde en wordt het beeld ongeveer 55 mm breed, dat is mooi voor de wat kleinere vlinders, zoals de blauwtjes.

Met de NiSi 77mm voorzetlens kun je ingezoomd op 600 (220 mm) een beeldveld van slechts 19 mm bereiken! Met deze lens heb je dus wat minder speelruimte en daarom heb je ook wat meer oefening nodig om hiermee vertrouwd te raken. Ach ja, saxofoon spelen leer je ook niet in één dag! Deze voorzetlens is prima geschikt voor het échte werk om bijvoorbeeld allerlei vliegen, bijen, wespen en zelfs mieren of bladluizen te fotograferen. Ook hier geldt weer: Niet achteruit gaan om een groter beeldveld te krijgen maar uitzoomen.

CAMERA INSTELLINGEN
Zet de keuzeknop op A (diafragma voorkeur) en de diafragmaring op 8 of 11 voor de noodzakelijke scherptediepte. Houdt een oogje op de sluitertijd en pas zo nodig de ISO gevoeligheid aan tussen 100 tot maximaal 800 ISO. Fotografeer bij voorkeur in RAW zodat je in een bewerkingsprogramma maximale mogelijkheden tot correctie en ruisonderdrukking hebt. Natuurlijk gaat het ook in JPG wanneer je de lat wat minder hoog wilt leggen.
Nu kun je kiezen uit twee manieren om scherp te stellen, handmatig of automatisch.

HANDMATIG SCHERPSTELLEN
Zoom naar 600 (220 mm). Zet de keuzeknop linksvoor op de camera op M. Stel via het menu Camera 1, 12/14 het reliëfniveau in op Hoog en de reliëfkleur op Rood. Beweeg nu de camera in de richting van je onderwerp totdat het deel dat je scherp wilt hebben rood kleurt. Nu afdrukken! Het rood dat je in de zoeker ziet is alleen een indicatie van wat er scherp is, die kleur komt niet op je foto. Persoonlijk vind ik dit de handigste en snelste manier om macrofoto’s te maken.

AUTOMATISCH SCHERPSTELLEN
Zoom naar 600 (220 mm). Zet de keuzeknop voor op de camera op C en het scherpstelgebied op uitgebreid flexibel punt. Houdt terwijl je de camera richting onderwerp beweegt de sluiterknop half ingedrukt en druk door wanneer je ziet dat je onderwerp scherp is. Deze methode lijkt makkelijker omdat je minder hoeft in te stellen maar in de praktijk is het moeilijker om snel een goed resultaat te bereiken.

INSTELLINGEN OPSLAAN
Je kunt de instellingen voor de voorzetlens met handmatige instellingen ook opslaan. Stel alles in zoals beschreven bij handmatig scherpstellen ga naar het menu: camera 1, 3/14 Geheugen en wijs het toe aan 1, 2 of 3. Nu kun je het oproepen door de keuzeknop bovenop de camera op MR te zetten en naar het ingestelde geheugen te gaan. De camera zoomt nu automatisch naar 600 en alle andere instellingen. Het enige dat je dan nog moet doen en niet moet vergeten is om de scherpstelkeuzeknop voor op de camera op M te zetten en de afstand met de ring handmatig instellen op oneindig (∞).

Veel succes!